200 χρόνια Ανεξαρτησία – Σύμμαχοι & Υποτέλεια Σκέψεις σε γεγονότα του Κων. Κιτσόπουλου
Είμαστε όλοι Έλληνες είπε ο Κάρολος και σκύβοντας ψιθύρισε στο αυτί της Καμίλα don’t worry dear, us, we are not living here, we are leaving tomorrow, but we shall be always coming back when our good interests call and for our vacations of course, lovely place.
200 χρόνια εορτασμοί από την απαρχή της Ελληνικής Επανάσταση. Από πού λοιπόν ήλθε η σπίθα για να φτάσουμε σήμερα να γιορτάζουμε; Η άποψή μου είναι ότι ο Κίτσος στην Πελοπόννησο δεν εμπνεύστηκε από καμία Αμερικανική ή Γαλλική Επανάσταση, όπως συχνά αμετροεπώς ακούγεται. Αντί να παραθέσω επιχειρήματα, που είναι βέβαια δουλειά ιστορικών, παραθέτω μερικά βασικά θέματα όπως το ότι δε μπορεί να διάβαζε FT, δεν είχε internet, τηλεόραση, ράδιο ενώ και στην απόλυτα καλύτερη έγραφε με δυσκολία το όνομα του. Το μόνο του μέλημα ήταν, ο πανέξυπνος εδώ που τα λέμε ραγιάς, να ξεγελάει το μπέη και να κρατά το κεφάλι του ανάμεσα στους ώμους του και να μπορεί στοιχειωδώς να διασφαλίσει κάτι να έχει να φάει. Η απάνθρωπη τυραννία του κατακτητή όμως αλλά και ο άπληστος κοτζαμπάσης ντόπιος προύχοντας είχαν το όριό τους.
Έχουν περάσει λοιπόν 200 χρόνια από τότε που ραγιάδες, φτωχοί μέσα στην πενταφτώχια τους, σήκωσαν κεφάλι να αναζητήσουν το ύψιστο, ελευθερία να αναπνέουν, να προοδεύουν, να μιλάνε, να ζουν δίκαια, να ονειρεύονται για τα παιδιά τους, να διαφεντεύουν οι ίδιοι τη ζωή. Όλα πήγαν καλά λοιπόν? Δικαιώθηκαν? Ας το δούμε.
Πριν ακόμα προλάβουν να απελευθερωθούν οι ραγιάδες οι “Σύμμαχοι”, με τη βοήθεια της ντόπιας άρχουσας καλής κοινωνίας και της οικονομικοπολιτικής τάξης τους είχαν φεσώσει για τα επόμενα 200 χρόνια δίνοντας του 5 στο χέρι για να δανειστούν 10 και με τόκο. Επίσης τους δίχασαν σε αγγλικό, γαλλικό και ρωσικό κόμματα κ τους έβαζαν να σκοτωθούν μεταξύ τους. Πασιφανές, καμία απολύτως σχέση με την πραγματικότητα σήμερα 200 χρόνια μετά! Ά, και αφού έβγαλαν από τη μέση το μόνο πρόσωπο, Καποδίστριας, που θα μπορούσε από τότε να φτιάξει αστικό σύγχρονο κράτος, άρα μη ελέγξιμο από συμφέροντα, τους επέβαλαν ξενόφερτους Μεσσίες, μέχρι να μάθουν οι ντόπιες άρχουσες οικογένειες τσιφλικάδων σε αγαστή συνεργασία με διαχρονικά κοτζαμπάσηδες επιχειρηματίες και εσχάτως με τα μίντια να αναπαράγουν τους δικούς τους. Φυσικά, όταν τα πράγματα ενίοτε έδειχναν να παρεκκλίνουν από την “κανονικότητα” οι καλές μας Πρεσβείες ήταν πάντα εδώ για να υποδεικνύουν το καλό μας και να μας επαναφέρουν στα συγκαλά μας.
Κάποιος εδώ θα παρατηρήσει ότι είμαι καχύποπτος ή ακόμα και έντονα κακεντρεχής με τους Συμμάχους μας (Σύμμαχοι πάντα σε “”).
Εκθέτω αυτές τις σκέψεις και λίγο παρακάτω κάποια γεγονότα και θα σας πάω σε μια άλλη εορτή, στα 100 χρόνια από το 1821, και στο Μάρτιο του 1921 για να δούμε πως γιορτάζαμε με τους Συμμάχους, τότε.
Είναι πολύ μεγάλη η παράθεση επιχειρημάτων γιατί βρεθήκαμε στη Μικρά Ασία και δε μπορεί να απαντηθεί μονοσήμαντα. Είτε λοιπόν γιατί συρθήκαμε από τους Συμμάχους και τη μεγαλοϊδέα ή γιατί τελικά μετά τους Βαλκανικούς και το Παγκόσμιο Πόλεμο δε θα μπορούσαμε να απουσιάζουμε από την προστασία των εκατομμυρίων ψυχών του ελληνικού και χριστιανικού στοιχείου βρεθήκαμε τελικά εκεί. Η προσωπική μου άποψη βαραίνει προς τη δεύτερη κατεύθυνση δεδομένου ότι όπως τελικά έδειξε η Ιστορία το σουλτανικό καθεστώς τελείωνε και η διάδοχη κατάσταση, ο Κεμάλ, είχε λάβει την απόφαση στο νέο εθνικό του χώρο να μην υπάρχει το οποιοδήποτε ελληνικό ή γενικά χριστιανικό, παρά ει μη μόνο αμιγές νεοτουρκικό, στοιχείο. Αργά ή γρήγορα λοιπόν θα εμπλεκόμασταν σε σύγκρουση, ασχέτως του γεωγραφικού χώρου. Εάν δεν ήταν η Μικρά Ασία, θα ήταν η Θράκη και η Μακεδονία, πάλι. Οι επιδιώξεις της Τουρκίας το 1923 να γυρίσουν τα σύνορα λίγο πολύ πίσω στη Μελούνα της Ελασσόνας, το αποδεικνύει. Ακόμα και σήμερα μας απειλούν να μας “τιμωρήσουν” για τη “στάση” στην Πελοπόννησο το 1821, θεωρώντας μας “διαφυγούσα οθωμανική επαρχία”.
Εκατό χρόνια πριν και εκατό από το 1821, συγκεκριμένα από την 8η Φεβρουαρίου μέχρι της 6ης Μαρτίου 1921 έλαβε χώρα η Διάσκεψη του Λονδίνου, όπου παίχτηκε ένας κύκλος συναντήσεων, συζητήσεων, διαβουλεύσεων και διαπραγματεύσεων όπου οι Σύμμαχοι προσπάθησαν λέει να βρουν λύση να διευθετηθεί το Μικρασιατικό ή Ανατολικό αφού βέβαια η Ελλάδα είχε ήδη αναπτύξει περί τους 120.000 στρατιώτες για να διασφαλιστούν οι προβλέψεις της Συνθήκης των Σεβρών και κατ’ ουσία και τα συμφέροντα των Συμμάχων.
Ποια ήταν η εξαιρετικά κρίσιμη κίνηση των Συμμάχων; Για πρώτη φορά, με ευθύνη των Άγγλων ως οικοδεσπότες, δέχτηκαν εκ μέρους της Τουρκίας ως ισότιμη την αντιπροσωπεία του Κεμάλ, που δεν αναγνώριζε την παραπάνω, προδοτική κατ’ αυτόν, Συνθήκη που είχε υπογράψει ο Σουλτάνος. Η αντιπροσωπεία δε του τελευταίου παρέμεινε χωρίς λόγο ωσεί παρούσα. Όλα τελικά παίχτηκαν με την αντιπροσωπεία του κεμαλιστών. Οι αντιπρόσωποι του έφτασαν στο Λονδίνο με κάθε βοήθεια και μέσο που τους προσέφεραν οι Ιταλοί από το λιμάνι της Αττάλειας στη Ρώμη και με όλο το χρόνο προφανώς να συμφωνήσουν στην ανακωχή και στην απεμπλοκή από τη Μικρά Ασία με ανταλλαγή συμφέρουσες οικονομικές συμφωνίες και κυρίως με την πλήρη υποστήριξη της Ιταλίας για την επιστροφή στην Τουρκία της Ανατολικής Θράκης. Για όποιον θέλει μπορεί να βρει πληθώρα ιστορικών πηγών για τη στάση και το ρόλο της Ιταλίας απέναντι στην Ελλάδα το πρώτο μισό του 20ου αιώνα και εν προκειμένω την έλευση και παρουσία του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία. Φάνηκε επί του πεδίου από την πρώτη μέρα της αποβίβασης στη Σμύρνη, το Μάϊο 1919, αφού για τα επεισόδια που ξεκίνησαν με πυροβολισμούς εκείνη την ημέρα κατά του ελληνικού στρατού έχει υποστηριχτεί και η εκδοχή ότι ο ύποπτος πρώτος πυροβολισμός προήλθε από ιταλό αξιωματικό, ενώ ο σχεδιασμός για την πρόκληση αναταραχής πολύ πιθανά έχει τη βάση του σε ιταλοτουρκική, έστω. συνεργασία. Κατά τη διάρκεια των ημερών των συζητήσεων στο Λονδίνο η Γαλλία επίσης συμφώνησε σε ανακωχή, ουσιαστικά στο τέλος του πολέμου με την Τουρκία στην Κιλικία με ανάλογες λεόντειες οικονομικές παραχωρήσεις μετά την εδραίωση του νέου τουρκικού κράτους. Η συνεργασία ολοκληρώθηκε με κάθε επισημότητα τον Οκτώβριο του 1921, την ώρα που εμείς είμασταν καθηλωμένοι πριν την Άγκυρα. Η Αγγλία; Πάντα πολύ πιο διπλωματική. Δεν στράφηκε φυσικά τότε τόσο εχθρικά απέναντί μας όπως όμως θα έκανε αργότερα όταν μας “διαμήνυσε” ότι θα τους βρίσκαμε απέναντι εάν το Σώμα Θράκης προχωρούσε πέραν του Έβρου όταν στις διαπραγματεύσεις στη Λωζάνη η Τουρκία ζητούσε νησιά Αιγαίου, Δυτική Θράκη και υπέρογκες αποζημιώσεις, ενώ τελικά μας “διευκόλυνε” κιόλας στο να παραχωρήσουμε το τρίγωνο του Καραγάτς. Το Μάρτιο του 1921 μας χτύπησε λοιπόν στην πλάτη και μας δήλωσε μεγαλόψυχα “θερμή γωνία της Αγγλικής καρδίας είναι αφιερωμένη εις την Ελλάδα, ην η Αγγλία προτίθεται βοηθήση, ίνα επανέλθη εις την παλαιάν εύκλειαν”. Μετά βέβαια μας έστειλαν στους τραπεζίτες του Λονδίνου να βρούμε χρήματα για να συνεχίσουμε την εκστρατεία που και εκείνοι ήθελαν! Την ίδια περίπου εποχή, Δεκέμβριος 1920, και η Σοβιετική Ένωση είχε ξεκινήσει τη λυκοφιλία συμφερόντων με Κεμάλ με το διαμοιρασμό της Αρμενίας (Συνθήκη Alexandropol). Στις 16 Μαρτίου υπέγραψαν, πάλι με Κεμάλ, και τη Σύμφωνο Φιλίας της Μόσχας αναγνωρίζοντας τα δίκαια της Τουρκίας στα Στενά και παρέχοντας πλέον ανοικτά υλική τεχνική βοήθεια που είχε βέβαια ήδη αρχίσει μήνες πριν. Τουλάχιστον εδώ μπορεί να αναγνωριστεί κάποια λογική κάποιο δίκαιο στις επιλογές των σοβιετικών μετά και τη δική μας συμμετοχή στην εκστρατεία στην “Μεσημβρινή Ρωσία”, Κριμαία, κατά της επανάστασης των μπολσεβίκων, ακολουθώντας τους Γάλλους συμμάχους μας.
Όλα τα παραπάνω, τα οικονομικής φύσης, έχουν λίγη σημασία εάν το κλείσιμο των μετώπων δεν συνοδεύονταν με απαγκίστρωση σοβαρού αριθμού δυνάμεων από τα τουρκογαλλικά και τουρκοιταλικά μέτωπα που μετακινήθηκαν απέναντι στον ελληνικό στρατό και την πλημμυρίδα πολεμικού υλικού, ακόμα και αεροπλάνων της εποχής, που αφέθηκαν ή και έρρευσαν απλόχερα στα χέρια του Κεμάλ από Ιταλούς και Γάλλους, άμεσα ή έμμεσα, κρυφά ή φανερά. Έκτοτε ακόμα και αξιωματικοί των Συμμάχων μας ελέγχονταν για διακίνηση πληροφοριών για τις κινήσεις, τους αριθμούς και το αξιόμαχο του ελληνικού στρατού προς την άλλη πλευρά. Όλοι οι Σύμμαχοι “στο πλευρό μας” λοιπόν το Μάρτιο 1921, όπου κατά τη γνώμη μου καθορίστηκε ανεπιστρεπτί η τύχη της Μικρασιατικής Εκστρατείας και κατ’ επέκταση οι σημερινές διαχωριστικές γραμμές.
Στα 100 χρόνια λοιπόν από την Επανάσταση, Μάρτιος 1921, με τα μαχαίρια των Συμμάχων στην πλάτη μας να κάνουν ήδη τη δουλειά τους, ξεκινούν οι επιχειρήσεις του ελληνικού στρατού προς Εσκή Σεχίρ και Αφιόν Καραχισάρ. Με συγκίνηση, για δικούς μου προσωπικούς λόγους, πρόσφατα ακολούθησα νοερά τα μονοπάτια Ευζώνων από το Μεσολόγγι το καλοκαίρι του 1920, στη Μικρά Ασία, στη Μαγνησία στην αρχή και μετά στα Μουδανιά, στην Προύσα, στη Ραιδεστό, και πίσω σε Έβρο και Δυτική Θράκη, μέχρι την τελική επιστροφή στη βάση τους το 1923. Το 2/39 Σύνταγμα Ευζώνων, της ΙΙΙης Μεραρχίας του Γ΄ Σώματος Στρατού, λαμβάνει μέρος στις επιχειρήσεις προς Εσκή Σεχίρ. Παλικάρια 20χρονα κληρωτοί και ηρωικοί αξιωματικοί προχωρούν για το καθήκον και πολλοί για το θάνατο, ενώ στα σαλόνια οι Σύμμαχοι ακονίζουν τα νύχια τους με τα συμφέροντά τους με τους δικούς μας πολιτικούς ταγούς δεμένους στα άρμα τους, τυφλοί από το εγώ και ανίκανοι κάποιοι, να αδυνατούν να δουν τι έρχεται στο μέλλον. Λίγο πριν τα 100χρονα της Επανάστασης, από 14 έως 19 Μαρτίου 1921, οι Εύζωνες του 2/39 πολεμούν σε φονικές μάχες σώμα με σώμα κυριολεκτικά με τη λόγχη απέναντι στους Τούρκους στο Αβγκίν, όπως και άλλοι σχηματισμοί την ίδια στιγμή λίγο νοτιότερα στην Κοβαλίτσα. Σε 5 μόλις μέρες δύο διοικητές του 2/39 Συντάγματος έπεσαν νεκροί και δύο τραυματίστηκαν. Οι απώλειες της ΙΙΙης Μεραρχίας ήταν 289 νεκροί, 1.366 τραυματίες και 146 εξαφανισθέντες. Οι συνολικές του Γ’ Σώματος 707, 3.075 και 503 αντίστοιχα. Πάνω σε αυτούς τους Ήρωες “διαβουλευόμασταν” με τους Συμμάχους εμπιστευόμενοι καθαρή σχέση.
Πολλές μάχες δόθηκαν μετά και παντού γινόταν σιγά σιγά φανερό ότι οι Σύμμαχοι μας είχαν αφήσει στο έλεος, ή μάλλον, στα νύχια του Κεμάλ. Οι Σύμμαχοι δεν μας είχαν πλέον ανάγκη, οι ζώνες επιρροής είχαν επανακαθοριστεί, τα εδάφη αναδιανεμηθεί, τα συμφέροντά τους δηλαδή, είχαν διασφαλιστεί. Η τραγική κατάληξη στη Σμύρνη το Σεπτέμβριο του 22 έδωσε εμπράκτως, αιματηρά και απάνθρωπα τις πλήρεις και πραγματιστικές διαστάσεις στην έννοια Σύμμαχοι. Με τα πλοία τους στον κόλπο, τα οποία ενώ με ένα δύο κανονιοβολισμούς θα μπορούσαν τουλάχιστον να παρέμβουν, αυτά έμειναν αμέτοχα να παρακολουθούν απαθείς, την πυρπόληση, τη σφαγή του Χρυσοστόμου, Μητροπολίτη Σμύρνης, καθώς και χιλιάδων άλλων αθώων. Αποδέχομαι βέβαια και είναι ξεκάθαρο και αληθινό ότι η στάση των Συμμάχων δεν ήταν από μόνη της “ικανή” για την Καταστροφή. Βρήκε σαφώς ως ενισχυτικά τα διαχρονικά “άριστα” μας, τη μέχρι εκτός ορίων διχόνοια, το εγώ που ενίοτε μετατρέπεται σε ατομικισμό έως και τυφλή αλαζονεία, την έλλειψη πνεύματος σύνθεσης και συνεργασίας μέχρι καχυποψίας, τη ζηλοφθονία για τον καλύτερο μέχρι μίσους, την πολιτική αντιπαλότητα μέχρι εξοντώσεως και τέλος την εμμονή μας σε Μεσσίες κάθε λογιών και όχι σε ανιδιοτελείς Ηγέτες.
Στις 25 Σεπτεμβρίου 1922 ένας Άγγλος, ένας Γάλλος και ένας Ιταλός στρατηγοί, των Συμμάχων μη ξεχνιόμαστε, κατήρτισαν τη Συμφωνία Ανακωχής των Μουδανιών σε συνεννόηση με την Τουρκία μόνο και μας επέβαλαν (εκβίασαν) απλά να υπογράψουμε. Στις 2 Οκτωβρίου 1922 ο στρατός ακολουθούμενος από σχεδόν τρεις εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες, είκοσι μίλια (!) ποταμού ανθρώπων, αρχίζει να εγκαταλείπει την Ανατολική Θράκη, ολοκληρώνοντας τη μεγαλύτερη, κατά τη γνώμη μου και αυτή της Αλώσεως, καταστροφή του ελληνισμού, πάντα “υπό τη σκέπη των Συμμάχων”. Επειδή ουδέν κακόν αμιγές καλού βέβαια θα πρέπει να τονιστεί ότι η έλευση αυτού του προσφυγικού στοιχείου με την ικανότητα των χεριών του, την έμφυτη δημιουργικότητα του, τη βαθιά συνειδητοποιημένη ελληνικότητα του, την κουλτούρα και έναν πανάρχαιο πολιτισμό στις ψυχές του αποτέλεσε ό,τι καλύτερο από πολιτιστικής, οικονομικής, πολιτικής και ανθρωποκοινωνικής, πλευράς συνέβη σε αυτή τη χώρα αυτά τα 200 χρόνια.
Συνεπώς, τι λέμε σήμερα, χωρίς Συμμάχους; Είναι δυνατόν; Φυσικά με Συμμάχους, στους οποίους όμως δείχνεις ότι γνωρίζεις βαθιά και τιμάς την Ιστορία σου, τους Αγώνες σου, τους Νεκρούς σου, προτάσσεις Δύναμη Ψυχής, προσφέρεις τη Φιλία σου, ξεκαθαρίζεις την Αποφασιστικότητα σου και από τους οποίους απαιτείς Ισότιμη Σχέση, Σεβασμό και Καθαρή Θέση.
Πάνω από όλα όμως ο καλύτερος ασφαλής Σύμμαχος ενός Έθνους είναι ο λαός ο οποίος πρέπει να έχει Γνώση, ώστε να έχει Κρίση και εντέλει Άποψη. Ντρέπομαι να ομολογήσω, άσχετα ότι δεν είναι ευθύνη μου, ότι τελειώναμε το σχολείο έχοντας μάθει κάθε λεπτομέρεια των εκατονταετών πολέμων των βασιλιάδων Αγγλίας και Γαλλίας αλλά ποτέ δε μάθαμε, όπως θα έπρεπε να μάθουμε το τι έγινε αυτά τα 200 χρόνια και πως αυτό μας διαμόρφωσε σε ό,τι είμαστε σήμερα.
Δεν είχα μελετήσει όσο της έπρεπε τον άθλο της υποχώρησης της Ανεξάρτητης Μεραρχίας, των Νεότερων Μυρίων, προς το Δικελί διασώζοντας μαζί και χιλιάδες πρόσφυγες αλλά και τα της ηρωικής μάχης του Αλή Βεράν τον Αύγουστο 1922, μεταξύ πολλών άλλων. Ζητώ συγνώμη που δε γνώριζα την ιστορία του Αντισυνταγματάρχη Σακέτα ο οποίος αρνούμενος να παραδοθεί και βρίζοντας τους “ανωτέρους” όρμησε έφιππος μόνος προς τις τουρκικές γραμμές, τιμώντας αγώνες ενός ολόκληρου έθνους χιλιάδες χρόνια τώρα, παραδιδόμενος μπροστά μόνο στην Αθανασία. Μαζί του και Μικρασιάτες στην καταγωγή απλοί στρατιώτες οι οποίοι προτιμούν να πάρουν την ίδια τους τη ζωή παρά να παραδοθούν και να τους ατιμάσουν οι Τούρκοι. Από τη στιγμή δε που δεν υπήρξε ένας δάσκαλος στο σχολείο να μας ταξιδέψει πίσω εκεί, να μας δώσει γνώση, να μας φέρει σε δάκρυα διδάσκοντάς μας το πόλεμο του 1897, τους Βαλκανικούς, τη Μικρασιατική Εκστρατεία και Καταστροφή, αφήνουμε τον πολίτη χωρίς οξεία κρίση και ανεξάρτητη άποψη. Παραμένουμε φτωχοί και τελικά επιρρεπείς στον εύκολο εντυπωσιασμό και επικοινωνιακή χειραγώγηση που οδηγούν σε συμπεριφορές υποτέλειας. Όσο τούτος ο λαός καλείται, ακόμη και σήμερα, να μετρήσει τη διάρκεια, να εντυπωσιαστεί, να κρατήσει την αναπνοή του, από το τηλεφώνημα ενός ξένου ηγέτη υπάρχει θέμα, έχω θέμα.
Κλείνοντας αφήνω εδώ δύο στιγμιότυπα που απέχουν περίπου 100 χρόνια αλλά η ψυχή τους, ο καμβάς πάνω στον οποίο υφάνθηκαν είναι κατά τη γνώμη μου από το ίδιο μαγικό υλικό. Με εμπνέουν σε ίδιο υπέρτατο βαθμό. Το κοινό τους είναι εκείνοι οι άνθρωποι που κάποια στιγμή στη ζωή τους έρχεται το κάλεσμα και ως διαχρονικά Ελεύθεροι Πολιορκημένοι περπατούν δρόμους σε γη, θάλασσα και ουρανό, στην ίδια την Ιστορία, έχοντας ξεπεράσει τα δικά τους όρια του αδύνατου, του φόβου, του ίδιου του θανάτου, οδηγώντας ανιδιοτελώς και τους υπολοίπους, σε πόλεμο αλλά και ειρήνη, στο Καθήκον, στην Αριστεία, στην Υπέρβαση, στην Τιμή, ενίοτε δε ακόμα και στην ίδια την Αθανασία.
ΣΕ ΑΥΤΟΥΣ ΠΙΣΤΕΥΩ. ΣΕ ΑΥΤΟΥΣ ΝΑ ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ
Κωνσταντίνος Κιτσόπουλος
Μάρτιος 2021
Για τον παππού, ένα 20χρονο παλικάρι, Εύζωνα του 2/39, που στις 17 Μάρτη του 1921, ξεγέλασε το Χάρο κάπου έξω από το Αβγκίν, Μικρά Ασία
